Nga hạn chế xuất khẩu uranium làm giàu sang Mỹ
Ngày 15-11, Nga tuyên bố đã áp đặt các hạn chế tạm thời đối với việc xuất khẩu uranium làm giàu sang Mỹ, động thái nhằm đáp trả lệnh cấm mua nhiên liệu hạt nhân của Nga từ Mỹ.
Tuyên bố của Nga cho biết các hạn chế tạm thời mà Moscow áp đặt là động thái đáp trả sau khi Chính quyền Tổng thống đương nhiệm Joe Biden ký luật cấm nhập khẩu uranium của Nga cho đến năm 2040, các trường hợp ngoại lệ vẫn được phép nhập khẩu cho đến năm 2028. Nội dung hạn chế nêu rõ rằng các sản phẩm uranium làm giàu thấp, chưa qua chiếu xạ và được sản xuất ở Nga hoặc do các công ty Nga sản xuất sẽ không được phép xuất khẩu sang thị trường Mỹ. Hạn chế này được đưa ra bất chấp lo ngại rằng động thái này có thể phản tác dụng đối với nền kinh tế Mỹ.
Nga là nhà sản xuất uranium lớn thứ sáu thế giới và kiểm soát khoảng 44% năng lực làm giàu uranium toàn cầu. Năm 2023, Mỹ và Trung Quốc đứng đầu danh sách các nước nhập khẩu uranium của Nga, tiếp theo là Hàn Quốc và Pháp. Biện pháp của Nga có thể gây rủi ro tiềm ẩn cho các tiện ích vận hành lò phản ứng của Mỹ. Nga chiếm 27% lượng uranium làm giàu cung cấp cho các lò phản ứng hạt nhân thương mại của Mỹ năm ngoái với giá trị 574 triệu USD. Theo thống kê của Mỹ, con số này đã giảm gần 32% so với một năm trước. Nga cũng là nhà cung cấp nhiên liệu nước ngoài hàng đầu của Mỹ cho các lò phản ứng hạt nhân thương mại của nước này trong năm 2022.
Trong 7 tháng đầu năm nay, Mỹ nhập khẩu 313,050 kg urarium làm giàu, giảm 30% so với năm ngoái. Hiện chưa rõ liệu Mỹ có nhập khẩu uranium từ Nga sau khi lệnh cấm có hiệu lực hay không. Nghị định của Chính phủ Nga nêu rõ các công ty được cơ quan giám sát kiểm soát xuất khẩu ủy quyền vẫn có thể xuất khẩu uranium sang Mỹ.
Dù có các mỏ uranium riêng, nhưng năng lực làm giàu uranium trong nước của Mỹ đã suy giảm. Hiện tại, Mỹ chỉ có một cơ sở làm giàu thương mại tại New Mexico do Tập đoàn Urenco của Anh, Hà Lan và Đức sở hữu. Chi nhánh Urenco tại Mỹ cung cấp khoảng 1/3 lượng uranium làm giàu được sử dụng trong các lò phản ứng của nước này. Nhà phân tích hạt nhân Chris Gadomski nói với BloombergNEF: "Chúng tôi không có đủ uranium làm giàu ở Mỹ. Họ nên dự trữ uranium làm giàu để chuẩn bị cho kịch bản này xảy ra".
Ngoài ra, các nhà phân tích cảnh báo rằng các hạn chế về nguồn cung uranium có thể ảnh hưởng đến giá cả vì điều này sẽ tự động thúc đẩy nhu cầu từ các nguồn cung khác, nơi nhiên liệu làm giàu vẫn chưa được sản xuất với số lượng cần thiết. Giá thầu cho đợt giao hàng uranium vào tháng 11-2025 dự kiến tăng 4 USD lên 84 USD/pound sau động thái này. Giá cổ phiếu của các công ty uranium hoặc liên quan đến uranium khác cũng đã tăng vọt. Giá cổ phiếu của Camec tại Canada tăng 6%, giá cổ phiếu của Ur-Energy và Uranium Energy tại Mỹ tăng lần lượt 10% và 13%.
AN BÌNH